Last updated on Mart 5th, 2023 at 08:57 am
Merhabalar. Sizler için İngiltere’de ev almayı düşünenler için basit anlatımlı bir klavuz hazırladım.
İngiltere’de ev fiyatları pound’un yüksek olması sebebi ile astronomik bir rakamda görülebilir. Özellikle Londra merkezinde ev bakıyorsanız bu fiyatlar uçup gitmektedir. Peki finansal açıdan çok problem yaşamıyorsanız neler yapabilirsiniz? Nasıl ev alabilirsiniz?
- Bütçe belirleme
- İyi bir emlakçı seçme
- Tercihinize uygun ev bulabilme
- Teklifte bulunma
- Avukat tutma
- Ev denetimi ayarlama
- Mortgage edinme
- Satın alma işlemini başlatma
- Satın alma işlemini tamamlama
- Eve taşınma
- Eve taşınma sonrası yapılacak işler
Şimdi gelin bu listedekilerin ne anlama geldiğini ve ne şekilde yapabileceğinizi teker teker irdeleyelim.
1. Bütçe belirleme
Ev alabilmek için ilk yapılması gereken ne kadar bütçe ayıracağınızı belirlemektir. Eğer yeterli birikiminiz yoksa zaten geri kalan işlemleri yapmak zaman kaybı olacağından önce bütçe belirleyelim.
İngiltere’de nakit vererek ev almak mümkün olsa da hemen hemen herkes mortgage ile ev almaktadır. Eğer yeterli nakit paranız varsa, mortgage ile uğraşmayıp, faiz de ödemeden direk nakitle ev almak tabi ki de en pratik çözüm olarak yine öne çıkıyor.
Ev fiyatları dünyanın heryerinde olduğu gibi bölgeden bölgeye büyük farklılık göstermekte. Eğer belirlediğiniz bütçe Londra ortalamasına yetmiyorsa, Londra dışında da ev bakabilirsiniz. O yüzden belirleme yaptıktan sonra eğer yeterli birikiminiz yoksa hemen karamsarlığa düşmeyin.
Bütçe belirlerken bankadaki bakiyeniz yanında diğer birikimlerinizi de ekleyebilirsiniz. Tüm birikimlerinizin hepsini ev için harcamayacağınızdan benim tavsiyem en fazla sahip olduğunuz miktarın %80’i kadarını ev için ayırmayı düşünebilirsiniz. Bu miktar tabi ki de bütçeden bütçeye ve evden eve değişir.
2. İyi bir emlakçı seçme
Eğri oturup doğru konuşmak gerekirse, illa ki emlakçı ile çalışmanıza gerek yok. Hele ki evi nakit verip alıyorsanız emlakçıyı aradan çıkartmak mantıklı gelebilir. Yine de emlakçının işi sadece aracı olup komisyon kazanmak olmadığından, çoğu kişi için emlakçı ile çalışmak ilk tercih olmakta.
Özellikle evin satılık ilanına denk geldiğinizde aynı evi bazen bir den fazla emlakçıda görmüşseniz, hangisi ile çalışacağınıza karar vermek çok önemlidir. Emlakçı ara buluculuk görevi üstlenirken işlemler için olabildiğince yardımcı olmaya çalışacaktır.
Seçtiğiniz emlakçıya güven oldukça önemli. Biraz muhabbet kurmaya çalışmalı. Sohbet sırasındaki tavırlarına dikkat etmeli. İç güdülerinize de güvenmek gerek. Evin olduğu yerde tecrübeli, piyasayı iyi bilen ve iyi yorumları olan bir emlakçı seçmeye özen gösterin.
3. Tercihinize uygun ev bulabilme
Ev bulmak belki de en zorlanacağınız şey. İngiltere’nin en popüler emlak sitelerinden Zoopla ve Rightmove satılık ev ilanları için en çok kullanılan web siteleri olarak öne çıkıyor. Bu sitelerde olmayıp da özel emlakçıların sitesinde yer alan evler de var. Bu sitelerde gerekli filtreleri kullanarak ev ilanlarını listeleyip kendinize pratik bir ev ilanı listesi oluşturun.
Sonrasında bu evlerin bulunduğu bölgeyi, caddeyi, ili ve ilçeyi yani konumunu iyice irdeleyin. Suç oranlarına bakın, council tax ne kadarmış öğrenin, okullara bakın, tren istasyonuna uzaklığına bakın, yakınlarında park varmı görün, alışveriş için süpermarket vb ne kadar mesafede öğrenin. İstediğiniz gibi bir ev bulmak için çok çaba sarfedeceksiniz ama şunu unutmayın ki, ömrünüzde yapacağınız en yüksek miktarlı para harcama ev almak olacağından ne kadar uğraşsanız da yeterli zamanı ayıramayacaksınız.
4. Teklifte bulunma
İstediğiniz evi buldunuz. Fakat fiyatı biraz fazla. Biraz fiyat kırılsa enfes olacak. Ne yapmalı? Nasıl bir teklifte bulunmalı? Ev alırken ne kadar düşük bir teklif ile gelmek abes kaçmayacaktır?
Ev fiyatları çok değiştiğinden bu soruya yüzde olarak cevap vermek gerekmektedir. Genellikle evin fiyatının geçmişine bakarak bu sorgulamaya başlamalısınız. Doğrudan %10 daha azını teklif edeyim diye bodoslama girmek büyük hata oluyor.
O sebeple, benim tavsiyem şu şekilde. Evin ilanını inceleyin. İlan geçmişinde evin fiyatı daha yüksektek başlayıp düşmüş mü? Ev son yıllarda satıldıysa en son satıldığında fiyatı neymiş? O tarihten beri aynı bölgede benzer satılan bir ev daha varsa onların fiyatı ne kadar artmış?
Evin en son satılmasından beri eve ne gibi iyileştirmeler yapılmış?
Evi sizden önce gören kaç kişi olmuş? Ne kadar süredir satılık ilanı veriliyor?
Örneğin bir evin fiyatı ilk ilan sırasında £500,000 ise ve 2 ay satılmayıp sonra bu rakamı £475,000 e düşürmüşlerse bunu ilana bakarak anlayabiliyorsunuz. Sonrasında aradan belki 1 ay daha geçmesine rağmen hala satılık ise bu eve siz %5 daha düşürüp £450,000 teklif edebilirsiniz. Bu rakam abes olmayacağından satan kişiyi de kızdırmayacaktır. O sebeple ilişkiyi iyi tutmak için önemli bir adım olup sevdiğiniz evi elden kaçırmamanız ve aynı zamanda iyi bir indirim için makul bir teklif olmaktadır.
Bazı ilanlara genellikle ilk başvuranlar fırsatçılık için çok daha düşük rakamlar teklif ediyorlar. Özellikle bu teklifleri duyarsanız sonrasında makul bir fiyat önerdiğinizde bazen beklemedik şekilde iyi bir fiyata ev alabiliyorsunuz. Örneğin ev sahibi £500,000 den satarken ilk gören 3 kişiden birisi direk £425,000 teklif edebiliyor. Ev sahibi de kızgın bir şekilde reddedebiliyor. Hemen sonrasında siz £450,000 önerirseniz size daha olumlu bir dönüş yapabiliyorlar.
5. Avukat tutma
Teklifi verdiniz ve olumlu bir dönüş aldınız. Şimdi sıra solicitor yani avukat ayarlamakta. Genellikle emlakçılar size bir avukat öneriyorlar. Kendileri de bu öneriden bazen komisyon alabiliyor. Eğer komisyonları varsa bunu size net olarak söylemeleri zorunlu. İsterseniz de siz herhangi bir avukatla anlaşabiliyorsunuz. Özellikle dijital ortamda çalışan avukatlar çok daha hızlı iş yaptıklarından tavsiye edebilirim.
Avukat işi de çok önemli. İşi düzgün yapıcak, her irdelemeyi düzenli şekilde yapıp sorunsuz olarak evin anahtarını teslim alabilmeniz için onlarca dökümanı hazırlayacak bir avukat işini iyi bilen birisi olursa başınız çok az ağrır.
6. Ev denetimi ayarlama
Alacağınız evin ilanda belirtildiği gibi olması yanında daha bir çok detayına bakmanız gerekiyor. Denetimlerde evin satın aldığınız fiyatı edip etmemesine bakmak dışında aynı zamdanda yaşayabileceği sorunları da göstermekteler. Örneğin zemin bilgisi ile eskiden o bölgenin akarsu yatağı olduğunu öğrenirseniz çok yağış sırasında sel basma ihtimali gündeme gelecektir. Bu da evin ederini etkilemesi yanında aynı zamanda ev için sigorta yaptırırken karşınıza zorluk olarak çıkacaktır.
Denetim için yine avukattan yardım alabilirsiniz. Aynı zamanda mortgage başvurusu yapmaya başladıysanız mortgage için görüştüğünüz banka da zaten denetim için adam gönderecektir.
7. Mortgage edinme
Genellikle emlakçılar sizi mortgage brokerına yönlendirirler. İsterseniz siz de kendiniz mortgage arayabilir veya herhangi bir broker tutarak onunla çalışabilirsiniz. Bazı brokerlar sizden ücret alırken bazıları çalıştıkları bankalardan komisyon alırlar.
Brokerla görüşmek ne olursa olsun mantıklı. Çünkü sadece mortgage arama dışında aynı zamanda aklınıza takılan pek çok soruya da yanıt verebiliyorlar. Aynı zamanda yanlış yaptığınız finansal bir etkisi olan durum varsa bunu söyleyip durumu düzeltmeniz için bilgi verebiliyorlar.
Benim tavsiyem kendiniz mortgage ararken bir yandan da broker tutmak ve gidip görüşmek. Sonrasında uygun bir mortgage bulup başvuruyu yapmak. Broker ile yapınca da mortgage kabul şansı nispeten daha yükseldiğinden teklif verdiğiniz evi elden kaçırmamak için de artısı oluyor.
8. Satın alma işlemlerini başlatma
Avukat tuttunuz, teklif kabul edildi, mortgage da ayarladınız… Şimdi işlemleri başlatma zamanı. Bu süreç 2 ay kadar sürebiliyor. Araştırmalar yapılıyor. Dökümanlar toplanıyor. Evi satan ev sahibi onlarca soruya cevap veriyor. Mortgage veren bankanın avukatları sizin avukatınız ile çalışıyor. Para aktarımları yapılıyor derken bir bakıyorsunuz Completion yaklaşmış.
Onun öncesinde belirtmek istediğim şu ki, bu işlemler uzun sürse de her birini dikkatli yapmak çok ama çok önemli. Gelen dökümanları okumadan asla ama asla imzalamayın. Avukatınız genelde sorun varsa size anlatıp es geçmemeniz için yardım etse de bence kesinlikle her şeyi didik didik okuyun.
9. Satın alma işlemlerini tamamlama
Büyük gün geldi çattı. Completion. Exchange of keys. Bu terimlere gelince tamam diyorsunuz. Ev artık sizin. Land registry kaydı da yapılıyor. Deed transferi gerçekleşiyor. Yeni evinize taşınabilmek için geri saymaya ve taşınma işlemlerine başlamaya geçiyorsunuz.
10. Eve taşınma
Taşınmayı başlatmadan önce evi ziyaret edip herşeyin anlaştığınız gibi olduğuna emin olmalısınız. Emlakçınız ile bunu yapabilirsiniz. Emlakçınız genellikle anahtarı alıp size verir. Bu süreçte eve gidip örneğin evde anlaşma gereği satış öncesi yapılması gereken tadilat belirtildiyse bunu kontrol etmelisiniz. Eğer tadilat yapılmadıysa bunu hemen bildirip ev sahibinden gerekeni yapmasını talep etmelisiniz.
Akabinde eğer her şey yolunda ise eve taşınma işlemlerine başlayabilirsiniz. Evin elektriği, suyu, gazı, interneti derken tüm hatları kendi adınıza geçiriyorsunuz. Eski sahibinin sayaç rakamlarına bakıp çıkış tarihini not edip o tarihe kadarki faturayı eski sahibinin ödemesi gerektiğini belirtiyorsunuz.
Eve taşınıp güle güle oturuyorsunuz.
11. Eve taşınma sonrası yapılacak işler
Eski yaşadığınız yere gelen tüm mektupları vb yeni adrese kayıt ettirmelisiniz.
İngiliz ehliyeti varsa hemen DVLA başvuru yapıp adres güncellemelisiniz.
Tüm banka hesaplarınız olsun, mobil telefon hesabınız olsun diğer her türlü hesabınız için adres değişimi yapmalısınız.
Yeni eviniz hayırlı olsun.